رگ‌های قلب: ساختار، عملکرد و اهمیت در سلامت قلبی
قلب، به‌عنوان عضوی حیاتی در بدن انسان، وظیفه پمپاژ خون به سراسر بدن را بر عهده دارد. برای انجام این وظیفه سنگین، خود قلب نیز به یک سیستم خون‌رسانی مجزا نیاز دارد. این وظیفه مهم بر عهده رگ‌های کرونری (Coronary Vessels) یا همان رگ‌های قلبی است. در این مقاله، به معرفی و تشریح کامل انواع رگ‌های قلب، عملکرد آنها و بیماری‌های مرتبط با آنها می‌پردازیم.
۱. معرفی کلی رگ‌های قلب
رگ‌های قلب شامل دو دسته اصلی هستند:
- سرخرگ‌های کرونری (Coronary Arteries): وظیفه تأمین اکسیژن و مواد مغذی به عضله قلب (میوکارد) را دارند.
- وریدهای کرونری (Cardiac Veins): وظیفه برداشت خون کم‌اکسیژن از عضله قلب و بازگرداندن آن به دهلیز راست قلب را بر عهده دارند.
۲. سرخرگ‌های کرونری (Coronary Arteries)
۲.۱. سرخرگ کرونری چپ (Left Coronary Artery – LCA)
این رگ از آئورت خارج می‌شود و بلافاصله به دو شاخه مهم تقسیم می‌شود:
۲.۱.۱. شریان نزولی قدامی چپ (Left Anterior Descending – LAD)
- یکی از حیاتی‌ترین رگ‌های قلب
- خون‌رسانی به بخش جلویی بطن چپ، دیواره بین‌بطنی و بخشی از بطن راست
- گرفتگی در این رگ به “قاتل بی‌صدا” معروف است و می‌تواند منجر به سکته قلبی شدید شود
۲.۱.۲. شریان سیرکومفلکس (Circumflex Artery – LCx)
- خون‌رسانی به دیواره‌های جانبی و خلفی بطن چپ
- گاهی دارای شاخه‌هایی به سمت دهلیز چپ است
۲.۲. سرخرگ کرونری راست (Right Coronary Artery – RCA)
این شریان نیز از آئورت خارج می‌شود و چند شاخه مهم دارد:
۲.۲.۱. شریان نزولی خلفی (Posterior Descending Artery – PDA)
- در اغلب افراد از RCA منشعب می‌شود (در برخی از افراد از LCx)
- خون‌رسانی به بخش پشتی دیواره بین‌بطنی و قسمت‌هایی از بطن‌ها
۲.۲.۲. شاخه مارژینال راست (Right Marginal Artery)
- خون‌رسانی به دیواره‌های جانبی بطن راست
۳. وریدهای کرونری (Cardiac Veins)
۳.۱. سینوس کرونری (Coronary Sinus)
- ورید اصلی تخلیه خون از قلب
- خون را از وریدهای کرونری دریافت کرده و به دهلیز راست می‌ریزد
۳.۲. ورید قلب بزرگ (Great Cardiac Vein)
- در مسیر LAD حرکت می‌کند
- خون را از نواحی جلویی قلب جمع‌آوری می‌کند
۳.۳. ورید قلب میانی (Middle Cardiac Vein)
- همراه با شریان نزولی خلفی حرکت می‌کند
- نواحی پشتی قلب را تخلیه می‌کند
۳.۴. ورید قلب کوچک (Small Cardiac Vein)
- از سمت راست قلب خون را جمع‌آوری می‌کند
۴. سیستم جریان خون در رگ‌های قلبی
- خون اکسیژن‌دار از آئورت وارد شریان‌های کرونری می‌شود
- پس از خون‌رسانی به عضله قلب، خون کم‌اکسیژن از طریق وریدها به سینوس کرونری منتقل و به دهلیز راست باز می‌گردد
۵. بیماری‌های مرتبط با رگ‌های قلب
۵.۱. گرفتگی عروق کرونر (Atherosclerosis)
- ناشی از رسوب چربی و پلاک در دیواره رگ‌ها
- منجر به کاهش جریان خون، درد قفسه سینه (آنژین) و حمله قلبی می‌شود
۵.۲. اسپاسم کرونری (Coronary Spasm)
- انقباض ناگهانی دیواره رگ کرونری
- می‌تواند باعث کاهش شدید و موقتی جریان خون شود
۵.۳. ترومبوز کرونری (Coronary Thrombosis)
- لخته شدن خون در یکی از رگ‌های کرونری
- شایع‌ترین علت سکته قلبی است
۶. تشخیص بیماری‌های رگ‌های قلب
- نوار قلب (ECG)
- اکوکاردیوگرافی
- آنژیوگرافی کرونری
- تست استرس قلبی (تردمیل)
۷. درمان‌های رایج بیماری‌های رگ‌های قلب
۷.۱. درمان دارویی
- آسپرین، نیتروگلیسیرین، بتابلوکرها، استاتین‌ها و غیره
۷.۲. آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری
- باز کردن رگ‌های گرفته با بالن و قرار دادن استنت فلزی
۷.۳. جراحی بای‌پس کرونر
- ایجاد مسیر جدید خون از آئورت به عضله قلب، با استفاده از رگ‌های بدن
۸. پیشگیری از بیماری‌های رگ‌های قلب
- پرهیز از مصرف سیگار و الکل
- رژیم غذایی کم‌چرب و کم‌نمک
- ورزش منظم
- کنترل دیابت، فشار خون و کلسترول
- مدیریت استرس
نتیجه‌گیری
رگ‌های قلبی، به‌ویژه سرخرگ‌ها و وریدهای کرونری، نقشی اساسی در سلامت قلب ایفا می‌کنند. شناخت دقیق این رگ‌ها به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی کمک زیادی می‌کند. همچنین، افراد عادی نیز با آگاهی از عملکرد این رگ‌ها می‌توانند سبک زندگی خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.
حتماً، در ادامه بخش پایانی مقاله با معرفی مجموعه کارنو سرویس اضافه شده است:
معرفی کارنو سرویس: همراه مطمئن در خدمات تخصصی قلب و تجهیزات پزشکی
اگر در مراکز درمانی یا کلینیک‌های تخصصی قلب و عروق فعالیت دارید و به دنبال تعمیر، نگهداری یا مشاوره تخصصی در زمینه تجهیزات مرتبط با عملکرد قلب از جمله دستگاه‌های اکوکاردیوگرافی، مانیتورینگ قلبی، یا تجهیزات آنژیوگرافی هستید، کارنو سرویس همراهی مطمئن برای شماست.
مجموعه کارنو سرویس با بهره‌گیری از مهندسین فنی مجرب، سال‌ها تجربه در زمینه تعمیرات تجهیزات پزشکی و استفاده از قطعات اورجینال، آماده ارائه خدمات تخصصی به بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز قلب و تجهیزات پزشکی سراسر کشور است.
🔧 خدمات ما شامل موارد زیر است:
- عیب‌یابی دقیق و تعمیر دستگاه‌های مرتبط با آنالیز گردش خون و عملکرد قلب
- سرویس دوره‌ای تجهیزات تشخیصی قلب
- مشاوره و راه‌اندازی سیستم‌های تخصصی در اتاق‌های آنژیوگرافی و CCU
- تأمین قطعات اصلی دستگاه‌های پزشکی
📞 برای دریافت مشاوره رایگان یا ثبت سفارش تعمیر با ما تماس بگیرید:
021-52945
کارنو سرویس، تخصصی‌ترین مرکز تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران
